Boczniak ostrygowaty

Boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus) to jeden z wielu grzybów dziko rosnących, który ma świetne walory kulinarne. Warto poznać ten gatunek i nauczyć się rozpoznawać go w naturze, a nie tylko na styropianowej tacce w markecie ;). Moim zdaniem grzyby w survivalu zajmują wysoką pozycję jako składnik diety, a boczniak będzie dobrym źródłem żywności pozyskiwanej w terenie. Miłośnicy bushcraftu, survivalu i wszelkich aktywności outdoorowych powinni docenić fakt, że podczas swoich jesienno i zimowych wypraw mają możliwość pozyskania pełnowartościowego pożywienia.

Sezon na boczniaka ostrygowatego.

Grzyb ten należy do trójcy zimowej razem z płomiennicą zimową i uszakiem bzowym. Przełom października i listopada to zazwyczaj początek sezonu na ten gatunek boczniak. Grzyby te są dość odporne na mróz, a grzybnia wrośnięta w pień drzewa jest odporna nawet na silny mróz. Dojrzałe owocniki mogą nie być odporne na długotrwały, silny mróz i podczas odwilż nie będą się rozwijać dalej, a zaczynie się ich rozkład. Rozmarzniętych grzybów nie powinno się spożywać, ponieważ nigdy nie wiemy ile razy i na jak długo rozmarzały w ciągu zimy. Jeżeli rozmarznięte owocniki boczniaka nie uległy jeszcze wyraźnemu rozkładowi i nie mają nieprzyjemnego zapachu, można zaryzykować zjedzenie ich w sytuacji awaryjnej, ale tylko po solidnej obróbce termicznej.

NIE RYZYKUJ, KIEDY NIE MUSISZ!!! JEDZENIE NIE ZAWSZE JEST NA PIERWSZYM MIEJSCU LISTY PRIORYTETÓW W SURVIVALU.

Gdzie szukać boczniaków ostrygowatych?

Boczniak ostrygowaty w naturze rośnie na osłabionych już drzewach liściastych lub martwych i powalonych pniach. Grzyby pojawiają się w miejscach uszkodzenia kory, która jest naturalną barierą przed zainfekowaniem grzybami. Gatunki drzew, na których spotykałem boczniaki ostrygowate to min. wiąz, buk, topola, wierzba, dąb, klon, i grab. Boczniaka ostrygowatego widywałem też na robinii akacjowej, ale nie poleca się jedzenia grzybów z tego drzewa. Przy odrobinie szczęścia można w krótkim czasie pozyskać dużą ilość tego grzyba w jednym miejscu, więc opłaca się szukać uważnie. W zeszłym sezonie udało mi się trafić miejsce, z którego w ciągu kilku minut zebrałem 8kg boczniaków!!!.

Pozyskiwanie boczniaków z dużych wysokości.

Boczniaki potrafią rosnąć na stosunkowo dużych wysokościach. Zdarzało się nawet do 4m i trzeba się trochę nagimnastykować żeby je pozyskać, ale gra jest warta świeczki. Najczęściej w takiej sytuacji używam noża przytwierdzonego do sztywnej gałęzi o odpowiedniej długości. Jeżeli nie mamy noża, czasami sprawdzi się gałąź z rozwidleniem, którą zdrapujemy grzyby napierając od dołu w miejscu przyrośnięcia. Idealnie by było przechwycić ręką spadające boczniaki zanim roztrzaskają się o ziemię, więc najlepiej mieć pomocnika do łapania grzybów, ale sami też bez problemu opanujemy tą czynność. Oczywiście jeżeli ktoś opanował techniki linowe w survivalu, to też może zastosować tą metodę do pozyskiwania nie tylko boczniaków.

Boczniak ostrygowaty i jego zmienność.

W naturze boczniaki ostrygowate mogą przybierać różne kształty i kolory trzeba trochę wprawy w rozpoznawaniu tego gatunku. Najczęściej trzon boczniaka jest umiejscowiony z boku kapelusza, ale zdarza się też, że trzon jest centralny. Blaszki zbiegają na trzon i są w kolorze trzonu (przeważnie koloru białawego, jasnoszarego lub jasnej kawy z mlekiem). Wierzch owocnika u młodych okazów jest koloru szarostalowego, jasnoszarego lub w odcieniach brązu, a u starszych owocników koloru kremowego. Owocniki, które miały więcej światła w czasie wzrostu są wyraźnie ciemniejsze od tych, które rosły w miejscu osłoniętym od słońca.

Czy boczniak ostrygowaty ma sobowtóra?

Gatunkiem podobnym do boczniaka jest łycznik późny. Jego kapelusz jest ciemnozielony, oliwkowy lub w odcieniach brązu i szarości, ale w warunkach dużej wilgotności ma lepką i śluzowatą powierzchnię. Kapelusz boczniaka nie jest śluzowaty, kiedy jest mokry, więc zwróćmy na to uwagę. Blaszki są koloru bladożółtego lub kremowego po pomarańczowy, ale nie zbiegają na trzon tak jak u boczniaka. Trzon łycznika jest krótki i zawsze ciemniejszy od blaszek i jest pokryty drobnymi łuseczkami. Ewentualna pomyłka boczniaka z sobowtórem nie jest zagrożeniem dla zdrowia lub życia. Łycznik późny nie jest trujący, ale może być gorzki i niesmaczny, kiedy jest przerośnięty.

W atlasach możemy spotkać informacje, że jest nie jadalny ze względu na gorzkawy smak, ale w krajach azjatyckich jest używany w kuchni podobnie jak boczniak. Gorzkawy smak niweluje się poprzez gotowanie i odlanie wody. Młode owocniki, które obgotowywałem 15min w osolonej wodzie nie miały już nieprzyjemnego posmaku i nadawały się do dalszej obróbki typu podsmażenie z cebulą i przyprawami. Można się pokusić o przyrządzenie łycznika bez obgotowania, ale owocniki muszą być młode.

Boczniak ostrygowaty z własnej hodowli.

Dobrym pomysłem będzie spróbowanie własnych sił w amatorskiej hodowli boczniaka ostrygowatego, która nie będzie stanowić większych problemów. Grzybnie na kołkach i balotach słomy lub trocin możemy kupić tanio nawet na portalach aukcyjnych. W czasie hodowli będziemy mieli możliwość obserwacji jak rozwija się boczniak, jak wygląda na poszczególnych etapach rozwoju i będziemy mieli możliwość wizualnego zaznajomienia się z tym gatunkiem. Zawartość dobrze przyswajalnego białka w opisywanym grzybie jest porównywalna z zawartością białka w mleku krowim i wynosi około 2-4% (w mleku 3-3,4%). Boczniak ostrygowaty na pewno jest pełnowartościowym pokarmem, który możemy wyprodukować we własnym zakresie. W dzisiejszych czasach samowystarczalność, czyli produkcja żywności, wytwarzanie potrzebnych przedmiotów i narzędzi jest istotnym elementem naszej egzystencji.
Życzę Wam powodzenia w namierzaniu miejsc, w których potencjalnie może rosnąć boczniak ostrygowaty.

Tekst i fotografie: Marcin Pempera

Views: 1627